کتاب راه روشن : زندگی‌نامه دانشمند شهید محمدمهدی طهرانچی

خرید پیامکی و آسان با تخفیف ویژه:جهت استعلام قیمت فعلی، موجودی کتاب و تهیه این کتاب و یا سایر کتاب های انتشارات شبنما تنها کافیست نام کتاب را به شماره تلفن 09127564990 پیامک کنید و یا از طریق پیام رسان ایتا بفرستید.



نکته مهم: امکان چاپ سفارشی کتاب ها(با آرم و متن سفارش دهنده در پشت جلد) فراهم می باشد.

خرید این کتاب ارزشمند از فروشگاه اینترنتی انتشارات شبنما،کلیک کنید

عنوان کتاب: راه روشن: زندگی‌نامه دانشمند شهید محمدمهدی طهرانچی
گردآوری و تألیف: محمد آدیگوزل زاده
مدیر تولید: احسان طاهرنژاد
نوبت و سال چاپ: اول، 1404
قطع و تعداد صفحات: جیبی، 52 صفحه
شمارگان: 1000 نسخه
قیمت پشت جلد: 140.000 تومان
شابک: 1-28-8320-622-978
کداختصاصی کتاب: 40411111
تلفن تماس: 09127564990
وبسایت: www.Shabnama96.ir
ناشر: انتشارات شبنما

کد اختصاصی کتاب: 4041154

«هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ »
اين [كتاب] براى مردم بينش‏ بخش
و براى قومى كه يقين دارند رهنمود و رحمتى است
 
سخن ناشر
در عصری که جهان با چالش‌های پیچیده و وسوسه‌های گمراه‌کننده روبروست، تنها نور «بصیرت» است که می‌تواند راه نجات را روشن کند. کتاب «ستارگان ۶: راه روشن؛ زندگی‌نامه دانشمند شهید محمدمهدی طهرانچی» تنها روایتی از یک زندگی نیست؛ بلکه نقشه‌ای است برای شناخت مسیری که یک دانشمند متعهد، با تلفیق علم ناب، ایمان راسخ و مدیریت جهادی، می‌تواند در خدمت اعتلای میهن اسلامی خود باشد.
شهید دکتر طهرانچی، که عمر گران‌قدر خود را در راه پیشبرد مرزهای دانش و تربیت نسل‌های آینده‌ساز ایران اسلامی صرف کرد، نمادی درخشان از یک «عالم عامل» بود. او که در اوج بلوغ علمی و مدیریتی، در راه دفاع از عزت و امنیت این مرز و بوم به شهادت رسید، به ما آموخت که علمِ بدون تعهد، ره به جایی نمی‌برد و تعهدِ بدون تخصص، کارآمد نیست.
ابعاد زندگی شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی بسیار گسترده‌تر و وسیع‌تر از این کتاب می باشد؛ با این وجود نویسنده تلاش کرده تا به صورت اختصار به ابعاد زندگی رئیس شهید دانشگاه آزاد اسلامی بپردازد تا این کتاب مقدمه‌ای برای مطالعات عمیق‌تر و بیشتر از سوی مخاطبان ارجمند باشد. همچنین اختصار این کتاب برای برگزاری مسابقات کتابخوانی پیرامون زندگی و شخصیت این شهید بزرگوار نیز مناسب است.
انتشارات شبنما ضمن تشکر از نگارنده انقلابی و ارزشی، جناب آقای محمد آدیگوزل زاده، با افتخار، این اثر را به عنوان گامی در جهت پاسداشت مقام شامخ این شهید والامقام و الگوسازی برای نسل جوان منتشر می‌کند. امید است مطالعه این کتاب، نه تنها ما را با ابعاد شخصیتی و دستاوردهای علمی این دانشمند شهید آشنا کند، بلکه چراغ راهی باشد برای همه آنان که دغدغه خدمت به ایران اسلامی را در سر می‌پرورانند.

و من الله التوفیق
امید طاهرنژاد
مدیر مسئول انتشارات شبنما

پیشگفتار

زندگی دانشمندان و مدیران علمی بزرگ، همواره منبع الهام و الگویی ارزشمند برای نسل‌های آینده بوده است. مطالعه زندگی این افراد، نه‌تنها ما را با مسیر علمی و پژوهشی آن‌ها آشنا می‌کند، بلکه درس‌هایی از پشتکار، نوآوری، اخلاق حرفه‌ای و مدیریت موفق را نیز به ما می‌آموزد. دکتر محمدمهدی طهرانچی، با سابقه‌ای درخشان در حوزه‌های علمی، پژوهشی و مدیریتی، نمونه‌ای بارز از این ترکیب دانش، اخلاق و رهبری است.
اهمیت مطالعه زندگی دانشمندان
مطالعه زندگی دانشمندان، به ما کمک می‌کند تا:
با مسیر علمی و پژوهشی آن‌ها آشنا شویم: شناخت مسیرهای موفقیت و چالش‌هایی که با آن‌ها روبرو شده‌اند، می‌تواند راهنمایی برای پژوهشگران و دانشجویان باشد.
درس‌های اخلاقی و مدیریتی بیاموزیم: بسیاری از تصمیمات علمی و مدیریتی موفق، با رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای اتخاذ شده‌اند.
الهام‌بخش نوآوری و خلاقیت شویم: آشنایی با روش‌های نوآورانه و خلاقانه دانشمندان، انگیزه‌ای برای ارائه ایده‌های جدید ایجاد می‌کند.
تأثیر اجتماعی و فرهنگی آن‌ها را درک کنیم: زندگی دانشمندان، نشان‌دهنده نقش پژوهش و علم در توسعه جامعه و فرهنگ علمی کشور است.
هدف کتاب
هدف اصلی این کتاب، ارائه تصویری مختصر اما جامع و مستند از زندگی، فعالیت‌ها و دستاوردهای علمی و مدیریتی دکتر محمدمهدی طهرانچی است. این کتاب تلاش دارد:
-    مسیر تحصیلی، پژوهشی و مدیریتی او را به‌تفصیل بیان کند.
-    دستاوردهای علمی، مدیریتی و فرهنگی او را مستند کند.
-    ابعاد شخصیتی و اخلاقی او را بررسی کرده و الگویی الهام‌بخش برای دانشجویان، پژوهشگران و مدیران علمی نسل آینده ارائه دهد.
-    نقشی که او در ارتقای جایگاه علمی ایران در سطح ملی و بین‌المللی داشته است را روشن کند.
با مطالعه این کتاب، خوانندگان می‌توانند با زندگی یک دانشمند و مدیر موفق آشنا شوند و از تجارب علمی، مدیریتی و اخلاقی او درس بگیرند. لازم به ذکر است نوشتن و گفتن از دانشمند شهیدی چون دکتر طهرانچی مجال چندین کتاب را می‌طلبد؛ لذا این کتاب مانند قطره‌ای از اقیانوس است تا خواننده که غالباً دانشجویان در نظر گرفته شده‌اند، ابتدا علاقه به مطالعه زندگی شهدا پیدا کند، سپس به سراغ کتاب‌های جامع و مرجع بروند.

محمدآدیگوزل زاده
تهران، تابستان 1404

 

فصل اول
کودکی و نوجوانی

محمدمهدی طهرانچی در روز ۱۴ تیر ۱۳۴۴ در تهران به دنیا آمد. خانواده‌ای با پیشینه علمی و فرهنگی، او را در محیطی پر از علاقه به دانش و پژوهش پرورش دادند. دوران کودکی او در محله‌های قدیمی تهران گذشت و از همان ابتدا، علاقه‌مندی خاصی به مطالعه و کشف پدیده‌های طبیعی نشان می‌داد.
از همان سنین پایین، پدر و مادر او با تشویق به کتاب‌خوانی، زمینه رشد فکری و علمی فرزندشان را فراهم کردند. محمدمهدی با کنجکاوی و پرسشگری فراوان، همواره به دنبال فهم دلیل و علت رخدادهای پیرامونش بود. این ویژگی، بعدها به یکی از شاخصه‌های بارز شخصیت علمی او تبدیل شد.
در دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه، طهرانچی با استعداد و پشتکار فراوان، موفق شد در رشته‌های ریاضی و علوم تجربی به نتایج برجسته‌ای دست یابد. آموزگاران او بارها از نظم و دقت و علاقه‌مندی‌اش به یادگیری یاد کرده‌اند.
یکی از معلمانش درباره او گفته است: «او همیشه سؤالات عمیق می‌پرسید و هیچگاه از فهمیدن یک موضوع راضی نمی‌شد، مگر آنکه بتواند آن را تا آخر درک کند.»
علاوه بر استعداد علمی، محمدمهدی از همان کودکی به ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی اهمیت می‌داد. همکاری با دوستان، احترام به بزرگ‌ترها و رعایت اصول انسانی، او را به فردی مورداعتماد و محبوب میان همسالانش تبدیل کرد.
در این دوران، علاقه او به علوم پایه، به‌ویژه فیزیک و ریاضیات، به‌وضوح نمایان شد. او اغلب آزمایش‌های ساده علمی را در خانه انجام می‌داد و سعی می‌کرد مفاهیم علمی را به‌صورت عملی تجربه کند. این شیوه یادگیری تجربی، پایه‌ای برای موفقیت‌های علمی او در سال‌های بعد شد.

فصل دوم
تحصیلات دانشگاهی و پژوهشی

مسیر تحصیلی محمدمهدی طهرانچی نمایانگر پیوند هدفمند میان شالودۀ علمی دقیق، چشم‌انداز پژوهشی عمیق و تجربه‌های بین‌المللی برجسته است؛ او هویت و رسالت خود را در زندگی کامل پیدا کرده بود. وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در مدارس تهران و مواجهه زودهنگام با محیط‌های علمی پایتخت، موفق به ورود به دانشگاه شهید بهشتی شد و در سال ۱۳۶۷ با کسب درجۀ کارشناسی در رشتۀ فیزیک، پایۀ نظری قوی برای آینده‌پژوهشی خود بنا نهاد.
در مقطع کارشناسی‌ارشد، با گرایش به فیزیک حالت جامد، تمرکز خود را بر یکی از مهم‌ترین و نوآورانه‌ترین شاخه‌های فیزیک معاصر معطوف کرد و در سال ۱۳۷۰، این دوره را با موفقیت به پایان رساند. این انتخاب پژوهشی، افق‌های جدیدی در حوزۀ فناوری‌های نوین و مواد پیشرفته پیش روی او گشود و بستری مناسب برای ورود به فضای دانش هسته‌ای فراهم کرد.
طهرانچی سپس جهت تکمیل دانش تخصصی و ارتقای رقابت‌پذیری علمی خود، راهی روسیه شد و با پذیرش در مقطع دکتری مؤسسۀ فیزیک و فناوری مسکو، یکی از معتبرترین مراکز علمی اروپا، به تحقیق در حوزه فیزیک نظری پرداخت. او در سال ۱۳۷۶ با پایان‌نامه‌ای در مباحث پیشرفته‌تر فیزیک نظری، درجۀ دکتری خود را اخذ کرد و با تکیه بر این پشتوانۀ علمی، وارد عرصۀ آموزش عالی و پژوهش شد.
افزون بر مراحل رسمی تحصیلی، طهرانچی فرصت مطالعاتی ارزشمندی را نیز در مرکز بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام(ICTP) در شهر تریسته ایتالیا سپری کرد. این مرکز به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی تعاملات علمی بین‌المللی و محل گردهمایی بزرگ‌ترین اندیشه‌های فیزیک نظری جهان محسوب می‌شود. تجربۀ این دوره به او امکان داد تا ضمن توسعۀ مرزهای دانش تخصصی خود، شبکه‌ای از ارتباطات پژوهشی جهانی را نیز شکل دهد و با رویکردهای نوین علمی و فناوری‌های روز جهان به‌صورت مستقیم آشنا شود.
مرکز بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام(ICTP) یکی از معتبرترین مراکز علمی جهان برای پژوهش و آموزش در حوزه‌های فیزیک نظری و ریاضیات کاربردی به شمار می‌آید. این مرکز در سال ۱۹۶۴ به ابتکار و مدیریت علمی عبدالسلام، فیزیک‌دان برجستۀ پاکستانی و برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک، با حمایت یونسکو، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دولت ایتالیا تأسیس شد. هدف بنیادین ICTP رفع نابرابری‌های علمی جهانی بود؛ به این معنا که دانشمندان و پژوهشگران مستعد کشورهای در حال توسعه بتوانند از محیط علمی، زیرساخت‌ها و شبکه‌های همکاری بین‌المللی برخوردار شوند و در ارکان پیشبرد مرزهای دانش در علوم پایه نقش‌آفرینی کنند.
این مرکز سالانه میزبان صدها دانشمند، استاد و دانش‌پژوه از سراسر جهان است و به‌واسطۀ کارگاه‌ها، سمینارها و فرصت‌های مطالعاتی کوتاه‌مدت و بلندمدت خود، بستری کم‌نظیر برای شکل‌گیری ایده‌های علمی نوآورانه و تبادل تجارب پژوهشی در بالاترین سطح فراهم می‌آورد. ICTP به دلیل تأکید بر شایستگی علمی، جوامع چندفرهنگی و پیوند عملی دانش با چالش‌های جهانی علوم، جایگاه ویژه‌ای در توسعۀ ظرفیت‌های انسانی و ارتقای مرجعیت علمی بین‌المللی دارد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی به‌عنوان استاد تمام دانشگاه کشور با پایه ۴۱ در شورای عالی انقلاب فرهنگی شناخته می‌شود که این مرتبه، بالاترین درجۀ استادی در نظام آموزش عالی ایران به شمار می‌رود. همچنین ایشان استاد ممتاز دانشگاه شهید بهشتی بوده‌اند. طهرانچی تا کنون بیش از ۱۵۰ مقاله در نشریات معتبر بین‌المللی منتشر نموده، بیش از ۳۰۰۰ ارجاع علمی دریافت کرده و شاخص h-index وی تقریباً ۲۹ می‌باشد.
شاخص h-index که به آن «شاخص اچ» می‌گویند، معیاری بین‌المللی برای سنجش میزان تأثیرگذاری و بهره‌وری علمی یک پژوهشگر است؛ بدین معنا که هرچه این عدد بالاتر باشد، نشان‌دهندۀ آن است که فرد هم تعداد بیشتری مقاله علمی معتبر منتشر کرده و هم مقالات او بارها مورد استناد دیگر پژوهشگران قرار گرفته است. شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی با  h-index  تقریباً ۲۹ در حوزۀ فیزیک، جایگاهی بسیار برجسته پیدا کرده بود.
عددی که صرفاً به واسطه کارِ زیاد به دست نمی‌آید و نتیجۀ سال‌ها پژوهش عمیق، نوآوری علمی و نقش‌آفرینی در مرزهای دانش است. این شاخص بالا نشان می‌دهد که آثار شهید عزیزمان نه‌تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی مورد توجه و استفاده قرار گرفته و جامعۀ علمی دنیا به دستاوردهای او ارج نهاده است؛ افتخاری بزرگ که تصویر روشنی از تأثیرگذاری علمی و خدمت خالصانه او به علم و میهن اسلامی برای همگان ترسیم می‌کند.
ویژگی بارز دوران تحصیل دکتر طهرانچی، ترکیب تحقیقات نظری و کاربردی بود. او نه‌تنها به دنبال فهم نظری پدیده‌ها بود، بلکه همیشه به کاربرد عملی یافته‌های علمی نیز توجه داشت. همین نگرش باعث شد که در سال‌های بعد، به یکی از پیش‌گامان حوزه نانوفیزیک و فوتونیک در ایران تبدیل شود.
در این دوره، طهرانچی همچنین به نگارش مقالات علمی پرداخت و توانست برخی از نتایج تحقیقات خود را در مجلات معتبر بین‌المللی منتشر کند. این موفقیت‌های علمی، مسیر او را به سمت عضویت در جوامع علمی بین‌المللی و پذیرش مسئولیت‌های پژوهشی بزرگ در آینده هموار کرد.
سوابق تحصیلی و دانشگاهی
-    کارشناسی فیزیک، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۶۲-۱۳۶۷
-    کارشناسی‌ارشد فیزیک، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۶۸-۱۳۷۱
-    دکتری فیزیک نظری، دانشگاه فیزیک تکنولوژی مسکو، ۱۳۷۶
-    استادیار فیزیک، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۶–۱۳۸۱
-    دانشیار، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۸۱–۱۳۸۵
-    استاد فیزیک، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۸۵ تاکنون
سوابق آموزشی
دکتر محمدمهدی طهرانچی با سابقه تدریس بیش از ۱۰ عنوان درس در مقطع کارشناسی فیزیک و بیش از ۱۰ عنوان درس در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری فیزیک و فوتونیک، همچنین تدریس در مقطع دکتری مدیریت آموزش عالی، از استادان اثرگذار و چندبعدی دانشگاهی کشور بود.
برخی از دروسی که توسط ایشان در این مقاطع تدریس شده‌اند عبارت‌اند از: بلورشناسی، تاریخ علم فیزیک، تاریخ علم‌وفناوری دوره اسلامی، تولید و آشکارسازی میدان‌های مغناطیسی، خواص مغناطیسی مواد، سمینار، سمینار و روش تحقیق، سیاست‌گذاری علمی در آموزش عالی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، فلسفه علم، فیزیک، فیزیک حالت جامد پیشرفته (۱ و ۲)، فیزیک حالت جامد (۱ و ۲)، فیزیک پایه ۱، مباحث ویژه در فیزیک ۱، مباحث پیشرفته در مغناطیس، مغناطیس و مواد مغناطیسی پیشرفته، مکانیک کوانتومی، نظریه کوانتومی جامدات، نظریه کوانتومی مواد مغناطیسی، نهاد علم در ایران و پروژه کارگاهی فیزیک.
این تنوع و گستردگی آموزشی نشان‌دهنده عمق علمی، تجربه و توانایی دکتر طهرانچی در تربیت نسل‌های مختلف دانش‌آموختگان در حوزه‌های مختلف فیزیک و سیاست‌گذاری علمی بوده است.
زمینه‌های پژوهشی و مقالات
دکتر محمدمهدی طهرانچی از چهره‌های برجسته پژوهشی و آموزشی کشور در حوزه‌های فیزیک مواد مغناطیسی، فوتونیک و سیاست‌گذاری علم‌وفناوری به شمار می‌رود. ایشان ۱۰۹ مقاله پژوهشی در مجلات معتبر بین‌المللی (ISI و SCOPUS) منتشر کرده‌اند که میانگین ارجاع به هر مقاله ۴.۲۷ است و همچنین بیش از 150 مقاله در کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی ارائه داده‌اند. دکتر طهرانچی در اجرای بیش از ۱۷ طرح پژوهشی ملی مشارکت مستقیم داشته و به‌عنوان استاد راهنما، نظارت بر ۱۵ رساله دکتری و بیش از ۷۰ پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد در رشته‌های فیزیک و فوتونیک را بر عهده داشته است.
 

فصل سوم
حوزه‌های تخصصی علمی
و دستاوردهای پژوهشی

پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی و کسب دکترای فیزیک حالت جامد، دکتر محمدمهدی طهرانچی مسیر خود را به سمت تحقیق‌وتوسعه علمی ادامه داد و در حوزه‌های تخصصی مختلفی به فعالیت پرداخت. حوزه‌های تخصصی او شامل فیزیک ماده چگال، نانوفیزیک، محاسبات کوانتومی، فوتونیک و لیزر بود.
۱. فیزیک ماده چگال و نانوفیزیک
یکی از شاخص‌ترین حوزه‌های فعالیت علمی دکتر طهرانچی، مطالعه مواد در مقیاس نانو و بررسی خواص ماده چگال بود. او توانست با ترکیب دانش نظری و آزمایشگاهی، ویژگی‌های نوینی از رفتار الکترون‌ها و فوتون‌ها در ساختارهای نانومقیاس را کشف کند. این پژوهش‌ها پایه‌ای برای توسعه فناوری‌های نوین در زمینه نانومواد و فوتونیک در ایران شد.
۲. محاسبات کوانتومی
دکتر طهرانچی در تحقیقات خود به محاسبات کوانتومی و مدل‌سازی رفتار سیستم‌های کوانتومی نیز پرداخت. این مطالعات، به‌ویژه در زمینه شبیه‌سازی و پیش‌بینی رفتار مواد پیشرفته، اهمیت فراوانی در تحقیقات علمی و صنعتی داشت.
۳. فوتونیک و لیزر
در حوزه فوتونیک، دکتر طهرانچی با تحلیل انتشار نور و اثرات فوتونیک در مواد مختلف، توانست دستاوردهای ارزشمندی ارائه دهد. فعالیت‌های او در این زمینه به تأسیس قطب‌های علمی فوتونیک و ایجاد زیرساخت‌های تحقیقاتی مدرن در کشور منجر شد.
۴. مقالات و انتشارات علمی
دکتر طهرانچی در طول فعالیت پژوهشی خود بیش از ۱۵۰ مقاله علمی در مجلات داخلی و بین‌المللی منتشر کرد. این مقالات نه‌تنها به ارتقای دانش علمی کشور کمک کرد، بلکه او را در سطح بین‌المللی به‌عنوان یکی از پژوهشگران برجسته حوزه فیزیک معرفی نمود.
۵. اختراعات و تألیفات
علاوه بر مقالات، او دارای ۸ اختراع ثبت شده و ۱۲ کتاب تألیفی و ترجمه علمی بود که موضوعات مختلفی از فیزیک نظری و کاربردی تا فناوری‌های نوین را پوشش می‌دادند. این دستاوردها نشان‌دهنده ترکیب استعداد علمی و نگرش کاربردی او به دانش و فناوری بود.
۶. پروژه‌های کلان علمی
دکتر طهرانچی در طول دوران حرفه‌ای خود رهبری پروژه‌های ملی و بین‌المللی در حوزه‌های هسته‌ای و فناوری‌های نوین را بر عهده داشت. این پروژه‌ها، علاوه بر افزایش ظرفیت علمی کشور، موجب تربیت نسل جدیدی از پژوهشگران و متخصصان شد.
جوایز و افتخارات
1. انتخاب به‌عنوان استاد نمونه کشوری در سال ۱۳۸۹
2. کسب عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه شهید بهشتی در دوره‌های مختلف
3. دریافت جایزۀ علامه طباطبایی برای کتاب برتر دانشگاهی
4. عضویت پایۀ ۴۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی(۱۳۹۹)
5. دریافت نشان درجۀ یک علمی از ریاست‌جمهوری(1399)

 
فصل چهارم
سوابق مدیریتی و مسئولیت‌ها

از جمله مسئولیت‌های مدیریتی که طهرانچی بر عهده داشته‌ می‌توان به ریاست دانشگاه شهید بهشتی در بازۀ زمانی ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۵ و معاونت پژوهش و فناوری همان دانشگاه اشاره نمود. همچنین برای مدتی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی را به دوش داشته و از آبان ماه ۱۳۹۷ با حکم رهبر انقلاب اسلامی ایران ریاست این دانشگاه را بر عهده گرفته است. افزون بر این، طهرانچی یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده و همان‌طور که اشاره شد دریافت‌کنندۀ نشان درجه یک علمی بوده است.
1. مشاور رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در پژوهش‌های علم‌وفناوری(از ۱۳۹۵ تاکنون)
2. رئیس دانشگاه شهید بهشتی(اردیبهشت ۱۳۹۱ – بهمن ۱۳۹۵)
3. معاون پژوهش‌های علم‌وفناوری مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام(اسفند ۱۳۹۲ – مرداد ۱۳۹۵)
4. رئیس کمیته روابط بین‌دانشگاهی کمیسیون عالی همکاری‌های فناوری ایران و روسیه(۱۳۹۳ تاکنون)
5. رئیس کمیسیون تخصصی علوم پایه شورای عالی علوم تحقیقات و فناوری(۱۳۸۹ تاکنون)
6. رئیس مرکز نشر دانشگاهی(۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱)
7. معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه شهید بهشتی(۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶)
8. مدیر قطب علمی فوتونیک دانشگاه شهید بهشتی(۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲)
9. عضو هیئت مدیره انجمن اپتیک و فوتونیک ایران(۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲)
10. مجری طرح عمده فوتونیک مؤسسه آموزشی تحقیقاتی صنایع دفاعی(۱۳۸۲ – ۱۳۸۳)
11. رئیس گروه فیزیک دانشگاه پیام نور(۱۳۷۷–۱۳۷۸)
12. عضو کمیته علمی مطالعات سند تحول راهبردی علم‌وفناوری کشور(۱۳۸۷–۱۳۸۸)
13. معاون اجرایی و برنامه‌ریزی دانشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی(۱۳۷۷–۱۳۷۸)
14.  معاون پژوهشی پژوهشکده لیزر دانشگاه شهید بهشتی(۱۳۸۲–۱۳۸۴)
15. معاون تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی(۱۳۷۸–۱۳۸۲)
16. از مؤسسان پژوهشکده لیزر دانشگاه شهید بهشتی
17. از مؤسسان دانشکده فناوری‌های نوین دانشگاه شهید بهشتی
18. ششمین رئیس دانشگاه آزاد اسلامی(۲۷ آبان ۱۳۹۷ – ۲۳ خرداد ۱۴۰۴)
19. معاون علمی و فناوری آستان قدس رضوی(۱۳۹۵ – ۱۳۹۷)
20. عضو هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی(از تیرماه ۱۳۹۶)
21. عضو هیئت‌علمی دانشکده فیزیک(دانشگاه شهید بهشتی)
22. عضو پژوهشکده لیزر و پلاسما(دانشگاه شهید بهشتی)

متن نامه خداحافظی شهیدطهرانچی با همکارانش در دانشگاه شهید بهشتی:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الهی و سیدی، کلما وفقتنی من خیر، فانت دلیلی علیه و طریقی الیه، الهی و سیدی لا تحمد الا بتوفیق منک، یقتضی حمدا و لا تشکر علی اصغر منه الا استوجبت بها شکرا فمتی تحصی نعماؤک
حمد و سپاس به محضر حضرت باری‌تعالی که رخصتی به این کمترین عطا فرمود تا در ایامی که بدخواهان و داعیه‌داران تمدن غرب به روش جاهلی، ترور اندیشمندان و تحریم دانشگاه‌ها را پیشه خود کرده بودند و حتی برجام نیز لغو این بداندیشی‌ها را موجب نگردید و اروپاییان همچنان بر مشی خصمانه خود بر تحریم این دانشگاه اصرار می‌ورزند، مسئولیت خطیر دانشگاه شهید بهشتی به اینجانب واگذار گردید.
آنها قطع این ریشه طیبه را هدف قرار دادند و من و همکارانم جهادی را آغاز نمودیم که نقشه شوم آنان را بر آب نماییم و در این عرصه به پرچم‌دار انقلاب اسلامی، رهبر معظم انقلاب، اقتدا نمودیم و در حالی که رخوت و سستی نظام آموزش عالی را فراگرفته بود، ما پیشرفت علمی را شعار خود قرار دادیم و ارتقای همه‌جانبه دانشگاه را در صحنه‌های ملی و بین‌المللی هدف گذاردیم.
توفیقاتی که خانواده بزرگ دانشگاه شهید بهشتی هر روز به آن واصل می‌گردد چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد و این‌همه با عنایات حضرت باری‌تعالی و کمک همه‌جانبه شما همکاران محترم هیئت‌علمی و کارمندان گرامی بود. حال که پایان این دفتر رقم خورده است امید آن دارم شتابی که به همت شما عزیزان حاصل گردیده است وقفه‌ای در آن ایجاد نشود. در آخر از همه عزیزان به‌خاطر کاستی‌ها حلالیت می‌طلبم.
والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته
چهارم بهمن ماه 1395-محمد مهدی طهرانچی

فعالیت‌های علمی و پژوهشی دکتر محمدمهدی طهرانچی، او را به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین دانشمندان ایران معرفی کرد، اما توان مدیریتی و رهبری او نیز نقشی اساسی در پیشرفت علمی و دانشگاهی کشور داشت.

و..................